XUÂN CUNG HOẠ

XUÂN CUNG HOẠ

Những nền văn hoá lớn của châu Á như Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Ba Tư, Arập đều có truyền thống văn học và nghệ thuật sắc tình. Truyền thống này cũng bao gồm cả thơ ca, tiểu thuyết cùng các loại cẩm nang ái tình được liệt vào hàng kinh sách đã ra đời rất sớm ở Ấn Độ và Trung Quốc. Chỉ có phương Tây là không có truyền thống văn học và nghệ thuật sắc tình, nó đã bị che giấu, không được công khai trong suốt lịch sử. Chẳng hạn, chỉ gần đây thôi, các nhà am tường nghệ thuật mới bắt đầu phát hiện ra các yếu tố sắc tình được khéo léo che đậy trong các tranh khắc kẽm của Rembrandt. Ngay cả ở nước Pháp được xem là tự do, nhưng mãi đến kỉ nguyên “Ánh sáng” vào thế kỉ 18, nghệ thuật sắc tình mới được quyền tồn tại.
Nghệ thuật sắc tình Trung Quốc trong văn chương và hội hoạ đã có truyền thống từ thời cổ đại hơn hai ngàn năm nay, về mặt thẩm mĩ và tính thâm thuý của nó đã phát triển và đạt đến cao điểm vào cuối đời Minh (đầu thế kỉ 17) đồng thời với sự hưng thịnh của những thành phố thương mại ở vùng Giang Nam từ thế kỉ thứ 10 về sau, khi Tô Châu, Hàng Châu, và Quảng Châu trở nên những thành phố sầm uất và lịch lãm bậc nhất thế giới. Đằng sau sự nguỵ trang như là những “chỉ dẫn” hay “cẩm nang” cho người trẻ vốn e thẹn và thiếu kinh nghiệm phòng the, nghệ thuật sắc tình Trung Quốc đi đã tìm cái đẹp trong mọi cách thể hiện. Đối với người nhập môn, nó cung cấp không chỉ sự kích thích mà còn là nguồn khoái cảm về thẩm mĩ. Ngày nay, thế giới phương Tây không chỉ ngưỡng mộ trước những phù điêu lừng danh của ngôi đền thiêng Khajuraho và cuốn Kama-Sutra (Dục lạc kinh) của Ấn Độ; cũng không chỉ với những mộc bản nổi tiếng của những danh hoạ ukiyo-e (phù thế hội hoạ) của Nhật Bản, mà cũng còn đối với thể loại tranh sắc tình của Trung Quốc là xuân cung hoạ 春宫画, nhiều bức tuyệt đẹp không chỉ do sức quyến rủ gợi tình mà còn là những kiệt tác nghệ thuật. Chúng cũng thể hiện những phương diện quan trọng khác trong tính dục như sự dịu dàng, trìu mến và hài hước.
Xuân cung hoạ mô tả cảnh sinh hoạt tình ái nam nữ không theo lối dung tục hay khiêu dâm mà luôn đặt vào trong những khung cảnh đề cao cái đẹp và sự hài hoà, cùng với những chi tiết phụ trong tranh mang tính tượng trưng thâm thuý. Học giả lừng danh R. H. van Gulik đã công nhận xuân cung hoạ là một hình thái nghệ thuật và là di sản tinh thần của nhân loại. Trong thời vàng son của Xuân cung hoạ vào cuối thời Minh, chính các hoạ sĩ đã tự tay kí tên vào tác phẩm mà không sợ sự kiểm duyệt, cũng do chính sách thời đó đã cổ vũ sự phát triển nghệ thuật và khoa học, có thể kể tên tuổi những hoạ sĩ hàng đầu như Đường Dần (tự Bá Hổ với hoạ tập Uyên ương bí phổ), và Cừu Anh đã đóng góp vào thể loại tranh này.
Tác phẩm xuân cung hoạ do những nhà sưu tập phương Tây tìm cách sưu tập được là bằng chứng cho thể loại nghệ thuật độc đáo này. Bộ sưu tập tiêu biểu và quan trọng bậc nhất là của Ferry Bertholet, suốt nhiều năm trời ông đã kiên nhẫn sưu tập để cứu vãn một phần kho tàng này thoát khỏi những chiến dịch chính trị đập phá và bài trừ văn hoá truyền thống ở ngay chính xứ sở đã sản sinh ra chúng. Dưới đây là những bức xuân cung hoạ chọn lọc từ bộ sưu tập nói trên.
*
Bốn bức dưới trích trong hoạ tập miêu tả cảnh “vui xuân bốn mùa” của một nho sĩ trẻ sống cách biệt với bên ngoài. Chàng vui vầy cùng với những thê thiếp. Trong mỗi mùa đều có vẻ quyến rủ riêng.
[img]http://3.bp.blogspot.com/-G0PfB9Wc9RM/UL2DTJ-sPAI/AAAAAAAAA3c/AuuK9rrnXE0/s1600/01+Bon+mua+vui+xuan+1.jpg[/img]